Το κρασί, στο διάβα των χιλιετηρίδων της ύπαρξης του, απέκτησε αίγλη, έγινε το ποτό των βασιλιάδων και το καύχημα των τραπεζιών της αριστοκρατίας αλλά την ίδια στιγμή έγινε η δύναμη του αμπελουργού στο χωράφι, η συντροφιά στο καθημερινό τραπέζι αλλά και στη χαρά και την λύπη. Όλη αυτή η πολλαπλή του υπόσταση το γέμισε με αλήθειες και μύθους, με γνώση αλλά και δοξασίες, με αντικειμενικά δεδομένα και υποκειμενικές πεποιθήσεις.
Παρακάτω θα δούμε τους πιο κοινούς μύθους στο χώρο του κρασιού και τις αντίστοιχες αλήθειες.
Όλοι οι αφρώδεις οίνοι λέγονται σαμπάνια.
Όχι. Όλες οι σαμπάνιες είναι αφρώδη κρασιά αλλά δεν είναι όλα τα αφρώδη κρασιά σαμπάνιες.
Η λέξη Σαμπάνια προέρχεται από το Champagne που είναι το όνομα περιοχής στην Γαλλία που φημίζεται για την παραγωγή του συγκεκριμένου τύπου. Για τις σαμπάνιες χρησιμοποιούνται τρείς ποικιλίες (Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Meunier), τα σταφύλια προέρχονται μόνο από αυτήν την περιοχή και οι οινοποίηση γίνεται με την παραδοσιακή μέθοδο. Μάλιστα, αυτή η μέθοδος προέρχεται από τον γνωστό μοναχό Dom Perignion από το μακρινό 1697.
Τα θειώδη που αναγράφει η ετικέτα προκαλούν πονοκέφαλο.
Όχι. Δεν υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που να αποδεικνύουν ότι τα θειώδη προκαλούν πονοκέφαλο. Οι λανθασμένη αντίληψη, προέρχεται από το γεγονός ότι αναγράφονται στην ετικέτα. Γιατί όμως; Τα θειώδη προστατεύουν το κρασί από την οξείδωση και ένα μικρό μέρος είναι φυσικό επακόλουθο της αλκοολικής ζύμωσης που περνάνε όλα τα κρασιά. Άρα, δεν υπάρχει κρασί που να μην περιέχει καθόλου θειώδη. Παρενέργειες ενδέχεται να προκληθούν σε όσους έχουν άσθμα. Αξίζει να τονιστεί ότι τα επιτρεπόμενα όρια από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ χαμηλά (150mg/l για τα ερυθρά και 200mg/l για τα λευκά). Αποξηραμένα φρούτα, τηγανητές πατάτες, έτοιμες σαλάτες και πολλά άλλα προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά έχουν πολλή μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σε θειώδη.
Κατά πάσα πιθανότητα ο πονοκέφαλος που αισθάνονται ορισμένοι, είναι συνδυασμός της αφυδάτωσης όταν δεν έχουμε πιεί αρκετό νερό με την κατανάλωση αλκοόλ, όταν έχουμε καταναλώσει περισσότερο απ’ ότι μπορεί να επεξεργαστεί ο οργανισμός μας καθώς και χαμηλής ποιότητας κρασιά από μαζική παραγωγή, τα οποία περιέχουν υπολειμματικά σάκχαρα για να είναι πιο γλυκά και ευχάριστα στην γεύση.
Αν δω σωματίδια στο κρασί τότε είναι χαλασμένο.
Όχι. Τα λεγόμενα σωματίδια ή ιζήματα ή κρύσταλλοι είναι ακίνδυνα υποπροϊόντα της οινοποίησης. Δεν είναι ένδειξη προβληματικού κρασιού. Πρόκειται είτε για το τρυγικό οξύ το οποίο είναι ένα φυσικό συστατικό του κρασιού μαζί με το μηλικό. Το οξύ είναι αόρατο αλλά ενδέχεται να εμφανιστεί αν παγώσει η φιάλη απότομα. Άλλα ιζήματα ενδέχεται να είναι οι ταννίνες οι οποίες με την παλαίωση στα κόκκινα κρασιά κατακάθονται στον πάτο της φιάλης. Αυτά τα ιζήματα δεν έχουν καμία επίδραση στο κρασί και εμφανίζονται πολύ συχνά σε παλαιωμένα κόκκινα ή σε λευκά τα οποία έχουν αποθηκευτεί για καιρό σε χαμηλές θερμοκρασίες. Όταν μεταγγιστεί το κρασί αργά και προσεκτικά σε μια καράφα ή στο ποτήρι, τα ιζήματα θα μείνουν στο μπουκάλι.
Το κόκκινο κρασί πίνεται σε θερμοκρασία δωματίου και το λευκό παγωμένο.
Όχι ακριβώς. Που βρίσκεται δηλαδή το δωμάτιο; Η ιδέα της θερμοκρασίας δωματίου προέρχεται από τον προηγούμενο αιώνα και από πιο κρύα χώρα. Η μέση θερμοκρασία δωματίου στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερη από χώρες του βορρά.
Η σωστή θερμοκρασία είναι πολύ σημαντική για την απόλαυση ενός κρασιού και ο συνήθης λόγος για την κακή εκτίμηση της ποιότητας του. Αν ένα κρασί είναι πολύ κρύο, τότε θα κρύβει τα αρώματά του καθώς και την οξύτητα του. Ενώ αν είναι ζεστό, θα βγάζει τα πιο βαριά αρώματα όπως της αλκοόλης στα κόκκινα.
Σε γενικές γραμμές, μια θερμοκρασία γύρω στους 14°C θα αναδείξει τα περισσότερα κρασιά. Συγκεκριμένα:
- Λευκά κρασιά (αρωματικά και φρέσκα έως παλαιωμένα): 9-13°C
- Ροζέ κρασιά: 8-10°C
- Κόκκινα κρασιά (νεαρά και φρουτώδη έως παλαιωμένα και τανικά): 13-18°C
- Αφρώδη και γλυκά κρασιά: 6-9°C
Όσα περισσότερα δάκρυα, τόσο καλύτερο το κρασί.
Είναι γεγονός, ότι σε κάθε γευσιγνωσία, κάποιος θα σχολιάσει τα δάκρυα ή πόδια του κρασιού, εννοώντας τις σταγόνες που ρέουν πίσω στο ποτήρι, από την επιφάνεια του ποτηριού, αφού στροβιλίσουμε το ποτήρι.
Στην πραγματικότητα όμως τα δάκρυα δεν μας λένε σχεδόν τίποτα για ένα κρασί. Η δημιουργία, ένταση και ο ρυθμός κατάβασης στο ποτήρι είναι ένας συνδυασμός της περιεκτικότητας σε αλκοόλ, της περιεκτικότητας σε σάκχαρα καθώς και της θερμοκρασίας του ποτηριού, του κρασιού και του περιβάλλοντος. Κοινώς, τα δάκρυα μας λένε μόνο ότι το κρασί περιέχει αλκοόλ. Κάτι το οποίο μάλλον δεν αποτελεί νέο για κανέναν.
Το μπέρδεμα μάλλον προέρχεται από το γεγονός ότι τα βαριά κόκκινα κρασιά έχουν μεγαλύτερα και πιο παχύρευστα δάκρυα λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας σε αλκοόλη και την παρουσία τανινών σε σύγκριση με τα λευκά κρασιά.
Σίγουρα όμως, τα δάκρυα δεν μας λένε απολύτως τίποτα για την ποιότητα του κρασιού. Γι’ αυτό, χρησιμοποιούμε τις υπόλοιπες αισθήσεις μας.
Το εμφιαλωμένο κρασί χαλάει γρήγορα όταν το ανοίγεις.
Όχι. Ένα κρασί μπορεί να διατηρήσει τα βασικά του χαρακτηριστικά αν το ταπώσουμε ξανά με τον φελλό και το βάλουμε στο ψυγείο. Πολύ συχνά μάλιστα, γεμάτα σε σώμα κόκκινα κρασιά ή λευκά με ορυκτό χαρακτήρα μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερα μετά την πρώτη ή δεύτερη μέρα ανοίγματος.
Οι αφρώδεις οίνοι, διατηρούνται έως και 3 ημέρες στο ψυγείο καθώς χάνουν γρήγορα το διοξείδιο του άνθρακα που περιέχουν (βάζοντας ένα κουτάλι στο μπουκάλι, δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να βάλουμε ένα κουτάλι στο μπουκάλι.)
Λευκά και ροζέ κρασιά διατηρούνται από 3 έως 5 ημέρες.
Κόκκινα κρασιά μπορούν να διατηρηθούν έως και 3 ημέρες για τα νεαρά φρουτώδη και έως 5 με 7 μέρες για πληθωρικά κόκκινα με οξύτητες και τανίνες.
Βέβαια, αξίζει η αγορά μιας τρόμπας που αφαιρεί τον αέρα καθώς είναι αρκετά οικονομική και θα επιμηκύνει την διάρκεια ζωής του κρασιού στο ψυγείο.
Τα ροζέ είναι μίξη λευκού και κόκκινου κρασιού.
Όχι. Απαγορεύεται η ανάμειξη κόκκινου και λευκού οίνου (Η μόνη εξαίρεση, είναι οι σαμπάνιες από την ομώνυμη περιοχή). Τα ροζέ κρασιά όπως και τα κόκκινα, παίρνουν το χρώμα τους από τον φλοιό του σταφυλιού στις ερυθρές ποικιλίες, ο οποίος περιέχει τις ανθοκυάνες. Κατά την εκχύλιση, ο χυμός του σταφυλιού μένει μαζί με τις φλούδες για να δώσει μεταξύ άλλων και το επιθυμητό χρώμα στο κρασί. Όσο περισσότερο μείνει ο χυμός με τις φλούδες, τόσο ποιο σκούρο θα γίνει το κρασί. Η μόνη εξαίρεση, είναι οι σαμπάνιες από την ομώνυμη περιοχή.
Το κρασί είναι για σνομπ.
Το κρασί είναι μέρος της κουλτούρας μας και της μεσογειακής διατροφής εδώ και χιλιάδες χρόνια. Με την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, είμαστε πλέον σε θέση να παράγουμε προϊόντα υψηλής ποιότητας τα οποία μπορούμε να τα απολαμβάνουμε. Επειδή το κρασί είναι ζωντανό, με δυνατότητα εξέλιξης στον χρόνο, υπάρχει η δυνατότητα εμβάθυνσης των γνώσεων μας, ώστε να είμαστε σε θέση να κατανοούμε και να κρίνουμε καλύτερα αυτό που πίνουμε. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν πρέπει το κρασί να θεωρείτε ένα ελιτίστικο προϊόν για λίγους. Το κρασί αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας μας, της διατροφής μας και της διασκέδασης μας.
Δεν ανακατεύουμε τα κρασιά.
Όχι. Απεναντίας η διαδοχή κρασιών με βάση την ακολουθία των πιάτων ενισχύει την αρμονία.
Το χύμα είναι πιο αγνό από το εμφιαλωμένο.
Όχι. Το εμφιαλωμένο κρασί είναι αποτέλεσμα της εργασίας επαγγελματιών και ειδικών στο αντικείμενο, οι οποίοι υπογράφουν με υπερηφάνεια το τελικό προϊόν με το όνομα τους. Τα εμφιαλωμένα επώνυμα κρασιά υπόκεινται σε ελέγχους και ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες ποιότητας που αποτελούν εγγύηση για την ασφάλεια και την ποιότητα του προϊόντος. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί, για την σωστή διαχείριση τόσο στον αμπελώνα όσο και στο οινοποιείο όταν καταναλώνει ένα ανώνυμο προϊόν χωρίς ένδειξη προέλευσης;
Υποχρεωτικές ενδείξεις στην ετικέτα ενός οίνου:
- Η ονομασία της κατηγορίας του αμπελοοινικού προϊόντος
π.χ. Οίνος, Αφρώδης Οίνος, Οίνος Λικέρ, Οίνος από λιαστά σταφύλια,
- Ο αποκτημένος κατ’ όγκο αλκοολικός τίτλος
Π.χ13% vol., alc 12,5% by vol.
- Ένδειξη Προέλευσης (χώρας ή ΕΕ)
Π.χ. Οίνος από την Ελλάδα, Οίνος ΕΕ.
- Η ένδειξη του εμφιαλωτή-Όνομα, Ταχυδρομική διεύθυνση
- Ο όγκος του περιεχομένου στην φιάλη.
- Ένδειξη για αλλεργιογόνες ουσίες (Π.χ. ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΘΕΙΩΔΗ)